Opinia sądowa

Zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego, w sprawach wymagających wiadomości specjalnych, sąd może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii.

W sprawach o odszkodowanie za szkodę osobową najczęściej chodzi o wiadomości specjalne z zakresu medycyny (ocena uszczerbku na zdrowiu), psychologii (ocena objawów psychologicznych).

Opinie biegłych pozwalają wykazać zakres krzywdy osoby poszkodowanej w wypadku oraz zobrazować stan emocjonalny i psychologiczny, który wytworzył się u niej w związku z doznanym cierpieniem. W celu sporządzenia opinii biegły lekarz zapoznaje się z dokumentacją medyczną, a także przeprowadza bezpośrednie badanie osoby, której opinia dotyczy. To bezpośrednie badanie jest zasadą, od której odstępuje się w wypadkach wyjątkowych. Opinia biegłego jest podstawowym środkiem dowodowym, bez którego w zasadzie nie jest możliwe skuteczne przeprowadzenie procesu na korzyść powoda. Z reguły skutkiem wypadku są urazy, które w świetle medycyny możne zakwalifikować i ocenić jedynie lekarz specjalista. Podobnie jest ze sferą psychologiczną i emocjonalną, którą procesjonalnie zaopiniować może jedynie psycholog.

Biegły spełnia funkcje pomocnicze. Nawet gdyby sąd posiadał wiadomości specjalne, to i tak jest zobowiązany skorzystać z dowodu z opinii biegłego (wyrok SN z 3.05.1982 r., sygn. akt I KR 319/81).

Stronom postępowania sądowego przysługują uprawnienia kontrolne, należą do nich:  przesłuchanie biegłego na rozprawie, uzupełnienie opinii, przeprowadzenie ekspertyzy ponownie przez tych samych albo innych biegłych, wyłączenie biegłego oraz dopuszczenie innych dowodów na poparcie lub przeciwko opinii, w tym dowodu z opinii  prywatnej (pozasądowej).